مهارت زندگی

مهارت زندگی مجموعه ایی از توانایی ها و مهارت ها است که از طریق آموزش و تمرین باعث ارتقا رفاه روانی فرد، بهبود روابط بین فردی و ارتقا بهداشت فردی می شود. سازمان جهانی بهداشت مهارت های زندگی اینگونه تعریف کرده است: توانایی انجام رفتارهای سازگارنه و مثبت به گونه ایی که فرد بتواند با چالش ها و ضروریات زندگی خود کنار بیاید. از این رو مهارت های زندگی سطوح مختلف مهارت های  فردی و بین فردی را در برمی گیرد. مهارت های زندگی در واقع یک سازه ی پیشگیرانه دارند و با هدف پیشگیری همگانی همخوانی دارند. مهارت های زندگی با اموزش مجموعه ایی از مهارت ها به افراد باعث توانمندی افراد در برخورد های مختلف در زندگی روزمره می شود و از این طریق باعث کاهش احتمال بروز آسیب می شوند. اگر بخواهیم مهارت های زندگی را در سطوح پیشگیری جای دهیم، میتوان گفت مهارت های زندگی در مرتبه ی پیشگیری اولیه قرار دارند بدین معنی که با آموزش مهارت های زندگی افراد می توانند با موقعیت های استرس زا یا چالشی زندگی خود روبرو شوند و بدون آسیب و درگیر شدن با آسیب از آن چالش گذر کنند، آموزش مهارت های زندگی مانند واکسناسیون است که افراد از طریق آن نسبت به برخی از بیماری ها مقاوم می شوند.

سازمان جهانی بهداشت آموزش مهارت های زندگی را از جمله مهمترین اهداف و راهکار های دولت برای ارتقا بهداشت روانی اعلام کرده است و پیشنهاد داده است که مهارت ها زندگی در برنامه های تحصیلی دانش آموزان گنجانده شود.نتایج تحقیقات متعدد نشان داده است که اجرای مهارت های زندگی و آموزش این مهارت ها به افراد احتمال آسیب های روانی،طلاق، اعتیاد و افت بهداشت عمومی را به صورت معنی داری کاهش می دهد. در برنامه ی هایی برای شکوفایی استعداد که در امریکا انجام می شود که که شهروندی، رهبری، مسئولیت و مهارت‌های زندگی جوانان را از طریق برنامه‌های آموزش تجربی و رهیافتی مثبت به رشد جوانان، پرورش دهد. بهترین راه آموزش در این سطح آموزش از طریق عمل است.

مهارت های زندگی معرفی شده از جانب سازمان جهانی بهداشتشامل 10 مهارت مختلف که تمام سطوح فردی، بین فردی، روانی و اجتماعی را به طور کامل در برمی گیرد.  این مهارت ها تحت عنوان مهارت های دهگانه ی زندگی معرفی می شود.

•  توانایی تصمیم گیری
• توانایی حل مسئله
• توانایی تفکر خلاق
• توانایی تفکر نقادانه
• توانایی برقراری رابطه ی موثر با دیگران
• توانایی برقراری روابط بین فردی سازگارانه
• توانایی خودآگاهی
• توانایی همدلی با دیگران
• توانایی مدیریت استرس
• توانایی مدیریت هیجان

تمام این ده مهارت به طور مستمر با یکدیگر پیوند دارند و عملکردشان همانند چرخدنده های یک ساعت است که زمانی که با یکدیگر کار کنند و در کنار هم به طور دقیق تنظیم باشند باعث بهبود رفاه و سلامت روانی واجتماعی افراد می شود. در مطالب بعدی  هر مهارت به صورت جداگانه توصیف خواهد شد.