اختلالات خواب

خواب جزء مهمترین و ضروری ترین نیاز های بشر است، خواب باعث آرامش عضلانی و تجدید قوا می شود، در خواب چرخه ی هضم و جذب غذا و همچنین سطح عملکرد مغز تغییر می کند. کم خوابی در بلند مدت باعث آسیب های جدی می شود، پرخاشگری، کاهش وزن، ضعیف شدن سیستم ایمنی، اختلالات روانی، خستگی و بی حالی مفرط، پایین آمدن توانایی توجه و تمرکز و ….

بسیاری از افراد هنگام مراجعه به پزشک از ریتم خواب خود ناراضی هستند، بسیاری از اختلالات روانی مثل افسردگی درون زاد باعث بیدار شدن در پیش از سحر گاه می شود یا مانیا که کمبود خواب در افراد بارز است ومبتلایان به اختلالات اضطرابی که از کیفیت پایین خواب خود شکایت می کنند. باید توجه کرد که ممکن است پایین بودن کیفیت خواب شما علاوه بر این که ممکن است نشانه ی یک اختلال روانی باشد ممکن است بیانگر یک نابسامانی در وضعیت جسمی شما نیز باشد، افرادی که فشار خون بالایی دارند عموما کابوس می بینند و از کیفیت خواب خود ناراضی هستند،افرادی که مشکل کلسترول دارند در به خواب رفتن دچار دشواری هایی هستند.

در مرتبه ی سوم خود اختلالات خواب هستند که ناشی از یک بیماری زمینه ایی جسمی یا روانی نیستند، بلکه ناشی از خود فرایند و ریتم خواب هستند. این اختلالات را در زیر شرح می دهیم:

1-بی خوابی اولیه ( دیس سومانیا)

تشخیص این اختلالات زمانی گذاشته می شود که شکایت اصلی اشکال در شروع و دوام خواب و عدم احساس راحتی پس از خواب حداقل به مدت یک ماه است. منظور از اولیه این است که اختلال خواب بدون علل زمینه ایی جسمانی یا روانی به وجود می آید. بی خوابی اولیه عموما با اشکال در بخواب رفتن و بیداری های مکرر مشخص می شود. افزایش برانگیختگی روانی و شرطی شدن منفی برای خواب غالبا وجود دارد. هر چه بیمار سعی می کند بیشتر بخوابد، احساس ناراحتی و ناکامی بیشتر شده و بخواب رفتن دشوار تر می شود. درمان این اختلال جزء سخت ترین درمان ها می باشد ولی رایج ترین شیوه شرطی زدایی است به این صورت که از فرد خواسته می شود فقط برای خواب به رختخواب خود برود.

• بی خوابی روانی فیزیولوژیکی

بیماران مبتلا به این نوع بی خوابی یک برانگیختکی شرطی شده نسبت به خوابیدن پیدا کرده اند، اشیا مربوط به خواب مثل اتاق خواب و… این رفتار شرطی شده را بر می انگیزند. به همین دلیل این نوع بی خوابی را گاهی بی خوابی شرطی شده می نامند. این اختلال عموما همراه با سایر اختلالت مثل اختلالات اضطراب، ترک دارو و دوره های استرس همراه است. بر خلاف افراد مبتلا به بی خوابی به دلیل اختلالات روانی افراد مبتلا به بی خوابی روانی فیزیولوژیکی انطباق روزانه خوبی دارند، شغل و روابط اجتماعی موئثری دارند تنها ممکن است خستگی شدید در آن ها مشاهد شود. نشانه های این اختلال شامل؛ تنش عضلانی برای خواب، نگرانی در مورد توانایی خوابیدن، نشخوار ذهنی برای خالی شدن افکار برای خواب، سعی فوق العاده برای خوابیدن. درمان این اختلال با تلاش برای حذف شرطی سازی و ریلکسیش همراه است

2- پرخوابی اولیه

زمانی روی می دهد که علت مشخصی برای خواب آلودگی در طول روز وجود ندارد. بعضی از افراد پر خواب هستند مثل کم خواب ها، که در حالت بهنجار قرار دارند. پرخوابی اولیه شامل شکایت از خواب آلودگی مفرط و پرخوابی در طول روز که در شغل و روابط اجتماعی آن ها وجود دارد.

•  نارکولپسی: خواب آلودگی مفرط روزانه یا تظاهرات غیر طبیعی خواب که روزانه به مدت سه ماه رخ دهد. این حملات به طور تیپیک ده تا بیست دقیقه روی می دهد که ممکن است در مواقع نامناسب مثل غذا خوردن و… باشد. تظاهرات غیر طبیعی خواب مشتملند بر توهمات، از دست دادن قوام عضلات(کاتالپسی) است. نارکولپسی قابل رفع نیت اما می توان علائم آن را کنترل کرد.

3-اختلال خواب مربوط به تنفس

اختلال خواب مربوط به تنفس با انقطاع خواب منجبر به خواب آلودگی شدید یا بی خوابی شدید که ناشی از آشفتگی تنفسی مربوط به خواب است مشخص می شود. این آشفتگی ها ممکن است در حین خواب روی دهد و منجر به پر خوابی می شوند. شایع ترین سندرم در اختلالات خواب مربوط به تنفس؛ سندرم آپنه خواب انسدادی می باشد. که با گرفتگی و انسداد راه های تنفسی فوقانی( بینی و…) مشخص می شود و باعث کاهش غلظت اکسیژن و بیداری های گذرا می شود. درمان این اختلال از طریق روش های تمرینی می باشد.

در این مطلب تنها چند نوع شایع از اختلالات مربوط به خواب را که بیشتر افرادی که شکایتی در مورد خواب خود دارند با آن روبرو می شوند بیان کردیم.